در حالی‌که تنش‌های تجاری میان آمریکا و چین بار دیگر به اوج خود رسیده، بازارهای جهانی با نوسانات چشمگیری روبه‌رو شده‌اند؛ نفت و گاز تحت فشار مازاد عرضه و تقاضای ضعیف کاهش یافته‌اند، در مقابل، طلا و نقره با استقبال سرمایه‌گذاران نگران از آینده، در مسیر صعود قرار گرفته‌اند. همزمان بازار فولاد و سنگ آهن نیز از چشم‌انداز مبهم اقتصاد جهانی بی‌نصیب نمانده‌اند.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه ایران(سنا)، در معاملات روز سه‌شنبه، بازارهای جهانی شاهد نوسانات محسوسی در بخش انرژی و فلزات بودند. نفت برنت با افتی قابل توجه به زیر ۶۴.۵ دلار در هر بشکه سقوط کرد؛ کاهشی که عمدتاً ناشی از نشانه‌های ضعف در تقاضا و احتمال تداوم مازاد عرضه در سال‌های آینده است. آژانس بین‌المللی انرژی در تازه‌ترین گزارش خود پیش‌بینی تقاضای جهانی نفت در سال ۲۰۲۵ را به‌طور چشمگیری کاهش داده و هشدار داده مازاد عرضه ممکن است تا سال ۲۰۲۶ نیز ادامه داشته باشد.
همزمان، اوپک و اداره اطلاعات انرژی آمریکا نیز با استناد به رشد اقتصادی کندتر، تشدید تنش‌های تجاری و کاهش مصرف سوخت، چشم‌انداز خود را نزولی کرده‌اند. بر همین اساس، جنگ تعرفه‌ای دونالد ترامپ نگرانی‌ها از رکود جهانی را افزایش داده، به‌ویژه در دو کشور آمریکا و چین که بزرگترین مصرف‌کنندگان نفت در جهان محسوب می‌شوند. هرچند تعلیق موقت بخشی از تعرفه‌ها بر کالاهای الکترونیک تا حدی بازارها را آرام کرده، اما جو کلی همچنان شکننده است. علاوه بر این، افزایش تولید از سوی اوپک‌پلاس و احتمال بازگشت نفت ایران به بازار جهانی با پیشرفت مذاکرات هسته‌ای با آمریکا نیز به نگرانی‌ها در خصوص عرضه افزوده‌اند.
بازار گاز طبیعی
در بازار گاز طبیعی نیز قیمت‌ها کاهش یافت و به زیر ۳.۴ دلار به‌ازای هر میلیون واحد حرارتی بریتانیایی (MMBtu) رسید که پایین‌ترین سطح در ۲ ماه اخیر محسوب می‌شود. این افت در پی افزایش چشمگیر تولید گاز در آمریکا و پیش‌بینی هوای معتدل تا پایان ماه آوریل رخ داده است. تولید روزانه گاز در ۴۸ ایالت اصلی آمریکا به‌طور میانگین به ۱۰۶.۳ میلیارد فوت مکعب رسیده که نسبت به رکورد ماه مارس نیز بیشتر است. همچنین در روزهای اخیر، تولید روزانه رکورد جدید ۱۰۷.۴ میلیارد فوت مکعب را ثبت کرده است. این در حالی است که تقاضای گرمایشی به دلیل گرمای هوا کاهش یافته، اگرچه صادرات گاز طبیعی مایع (LNG) به رکورد جدید ۱۶.۳ میلیارد فوت مکعب در روز رسیده که بخش عمده آن از تأسیسات جدید شرکت Venture Global در لوئیزیانا تأمین شده است.
طلا
در بازار فلزات گران‌بها، طلا با عبور از سطح ۳۲۲۰ دلار در هر اونس، به رشد خود ادامه داد. افزایش تقاضا برای دارایی‌های امن ناشی از تردیدها درباره برنامه‌های تعرفه‌ای رئیس‌جمهور ترامپ، از جمله دلایل اصلی صعود قیمت طلا بوده است. ترامپ با وجود تعلیق موقت تعرفه بر کالاهای فناوری، اکنون به‌دنبال اعمال معافیت‌هایی در تعرفه‌های ۲۵ درصدی بر واردات خودرو است. در همین حال، آغاز تحقیقات امنیت ملی درباره واردات دارو و نیمه‌رساناها نیز احتمال اعمال تعرفه‌های جدید را افزایش داده است. در حوزه سیاست‌گذاری پولی، سخنان اخیر اعضای فدرال رزرو از جمله کریستوفر والر مبنی بر آمادگی برای کاهش نرخ بهره در صورت تثبیت تعرفه‌ها، به رشد قیمت طلا دامن زده است. بازارها در حال حاضر حدود ۸۵ واحد پایه کاهش نرخ بهره تا پایان سال را پیش‌بینی می‌کنند.
نقره
نقره نیز روز سه‌شنبه در محدوده ۳۲.۳۰ دلار در هر اونس تثبیت شد. این در حالی است که طی چهار جلسه گذشته، روندی صعودی را پشت سر گذاشته بود. در شرایطی که بازارها به تحلیل سیگنال‌های متضاد از سوی سیاست‌های تجاری ایالات متحده ادامه می‌دهند، سرمایه‌گذاران با احتیاط رفتار کرده‌اند. اظهارات رئیس‌جمهور چین درباره ضررهای متقابل در جنگ تجاری و همچنین تأکید مجدد فدرال رزرو بر حمایت از رشد اقتصادی به‌رغم فشارهای تورمی، بر چشم‌انداز بازار فلزات تأثیر گذاشته‌اند.
بازار فلزات پایه
در بازار فلزات پایه، قیمت میلگرد فولادی در چین همچنان در حدود ۳۰۵۰ یوان در هر تن باقی مانده است که نشان‌دهنده بیش از ۷ درصد کاهش از ابتدای سال جاری است. تنش‌های تجاری فزاینده میان آمریکا و چین بر چشم‌انداز تقاضا در بخش ساخت‌وساز و تولیدات صنعتی در بزرگترین مصرف‌کننده جهانی فلزات فشار وارد کرده‌اند. چین در واکنش به تعرفه‌های آمریکا، سطح تعرفه‌ها را تا ۱۲۵ درصد افزایش داده و تأکید کرده که به‌دنبال تلافی بیشتر نخواهد بود. با این حال، انتظارات از اقدامات محرک اقتصادی گسترده‌تر از سوی پکن، امیدها به بهبود تقاضای داخلی و حمایت از توسعه مسکن را زنده نگه داشته است. همچنین دولت چین سیگنال‌هایی مبنی بر اعمال محدودیت‌های ظرفیت برای کارخانه‌های فولادی در واکنش به سیاست‌های حمایت‌گرایانه و محدودکننده کشورهای دیگر از جمله ویتنام، کره جنوبی و برزیل ارائه داده است.
بازار سنگ آهن
در نهایت، بازار سنگ آهن نیز کاهش را تجربه کرده و با افت ۳.۴۱ درصدی از ابتدای سال، به ۹۹.۸۵ دلار در هر تن رسیده است. این در حالی است که بالاترین رکورد تاریخی این ماده خام در ژوئیه ۲۰۲۱ با قیمت ۲۱۹.۷۷ دلار ثبت شده بود. افت قیمت اخیر عمدتاً تحت تأثیر نگرانی‌ها درباره کاهش تقاضای جهانی به‌ویژه در چین، کاهش چشم‌انداز رشد صنعتی و افزایش موجودی انبارها در بنادر اصلی قرار دارد.
جمع‌بندی
این روندها نشان می‌دهند چشم‌انداز بازارهای جهانی در سال ۲۰۲۵ همچنان با عدم‌قطعیت‌های متعددی مواجه است که عمدتاً ناشی از سیاست‌های اقتصادی و تجاری ایالات متحده، واکنش‌های متقابل شرکای تجاری، و تحولات ژئوپولیتیک است.
رشد قیمت نفت و افت نرخ طلا و نقره با کاهش تب جنگ‌های تعرفه‌ای
بازارهای جهانی روز دوشنبه شاهد نوسانات قابل توجهی بودند. درحالی که قیمت نفت برنت با حمایت از افزایش واردات چین رشد کرد، فلزات گران‌بها مانند طلا و نقره به دنبال کاهش موقت تنش‌های تجاری افت قیمت داشتند. در همین حال، گاز طبیعی آمریکا تحت تأثیر افزایش ذخایر و تقاضای ضعیف کاهش یافت و بازار فولاد و سنگ‌آهن همچنان تحت فشار جنگ تجاری چین و آمریکا قرار گرفت.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه ایران(سنا)، در روز دوشنبه قیمت قراردادهای آتی نفت خام برنت با افزایش یک درصدی به ۶۵.۵ دلار در هر بشکه رسید.
پس از دو هفته کاهش متوالی. این رشد عمدتاً به دلیل معافیت‌های تعرفه‌ای آمریکا بر برخی کالاهای فناوری چین و بهبود واردات نفت این کشور در ماه مارس بود.
داده‌های اخیر نشان می‌دهد واردات نفت خام چین در مقایسه با مدت مشابه سال قبل حدود ۵ درصد افزایش یافته که بخشی از آن ناشی از افزایش خرید نفت از ایران و روسیه است.
بااین‌حال، نفت تحت فشار تنش‌های تجاری بین آمریکا و چین قرار دارد که رشد جهانی و تقاضای سوخت را تحت‌تأثیر قرار داده است.
سیاست‌های متغیر تعرفه‌ای ترامپ، از جمله تعلیق برخی تعرفه‌ها و هشدار درباره اعمال تعرفه‌های جدید بر نیمه‌رساناها، بر عدم‌اطمینان بازار افزوده است. قیمتهای نفت WTI و برنت در این ماه حدود ۱۰ دلار کاهش یافته‌اند.
گلدمن ساکس نیز پیش‌بینی‌های خود برای قیمت نفت در سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ را کاهش داده و به کاهش تقاضا، به‌ویژه در بخش خوراک پتروشیمی‌ها، اشاره کرده است.
درعین‌حال، مذاکرات آمریکا و ایران ممکن است از ریسک‌های ژئوپلیتیک بکاهد و نگرانی‌ها درباره تحریم‌ها را کاهش دهد.
کاهش قیمت به‌دلیل افزایش ذخایر و تقاضای ضعیف
قیمت قراردادهای آتی گاز طبیعی آمریکا به ۳.۵ دلار در هر MMBtu کاهش یافت که علت اصلی آن افزایش بیش‌ازحد انتظار ذخایر و پیش‌بینی آب‌وهوای معتدل بود.
اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) گزارش داد که ذخایر گاز طبیعی در هفته گذشته ۵۷ میلیارد فوت‌مکعب افزایش یافته که بسیار بالاتر از میانگین پنج‌ساله (۱۷ میلیارد فوت‌مکعب) است.
آب‌وهوای معتدل تقاضا را کاهش داده و به شرکت‌ها اجازه داده تا ذخیره‌سازی گاز را زودتر از موعد انجام دهند. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد دمای هوا تا ۲۵ آوریل در حد نرمال باقی خواهد ماند.
ازسوی‌دیگر، صادرات LNG همچنان قوی است و در آوریل به ۱۶.۱ میلیارد فوت‌مکعب در روز رسیده است. بااین‌حال، تولید گاز نسبت به سطوح رکورد قبلی کمی کاهش یافته است.
بازارهای انرژی به‌طورکلی تحت‌تأثیر سیاست‌های متغیر ترامپ قرار دارند که نگرانی‌ها درباره رشد اقتصاد جهانی را افزایش داده است.
کاهش قیمت با کاهش موقت تنش‌های تجاری
قیمت طلا روز دوشنبه به سطح ۳۲۲۰ دلار در هر اونس کاهش یافت و از بالاترین رکورد تاریخی خود (۳۲۴۵ دلار) فاصله گرفت. این افت به‌دنبال معافیت تعرفه‌ای ترامپ بر محصولاتی مانند گوشی‌های هوشمند و کامپیوترهای وارداتی از چین رخ داد.
بااین‌حال، هاوارد لوتنیک، وزیر بازرگانی آمریکا، اعلام کرد این کالاها به‌همراه نیمه‌رساناها ممکن است در آینده نزدیک تحت تعرفه‌های جدید قرار بگیرند که این موضوع ابهامات بازار را افزایش داده است.
هفته گذشته، طلا به‌دنبال تشدید جنگ تجاری و افزایش تقاضا به‌عنوان دارایی امن، به رکورد بی‌سابقه‌ای رسید. در واکنش به افزایش تعرفه‌های آمریکا به ۱۴۵درصد، چین نیز تعرفه‌های خود بر کالاهای آمریکایی را به ۱۲۵درصد افزایش داد.
سرمایه‌گذاران چشم‌به‌راه سخنرانی جروم پاول، رئیس فدرال‌رزرو، در روز چهارشنبه هستند تا نشانه‌ای از کاهش نرخ بهره در آینده دریافت کنند.
پایان روند صعودی سه‌روزه
قیمت نقره پس از ۳ روز رشد، به ۳۲ دلار در هر اونس کاهش یافت. این افت به‌دنبال بهبود نسبی تنش‌های تجاری و کاهش تقاضا برای دارایی‌های امن رخ داد. وزارت بازرگانی چین این معافیت‌ها را “گامی کوچک” خواند و خواستار لغو کامل تعرفه‌های ۱۴۵درصدی شد.
بازارها اکنون بر مذاکرات تجاری آمریکا با شرکای اصلی مانند ژاپن، هند و کره‌جنوبی متمرکز شده‌اند.
نقره در ۳ روز گذشته بیش از ۸درصد رشد کرده بود که ناشی از فرار سرمایه‌گذاران به سمت دارایی‌های جایگزین بود. همچنین، داده‌های ضعیف اقتصادی آمریکا، انتظارات برای کاهش نرخ بهره توسط فدرال‌رزرو را تقویت کرده بود.
فولاد و سنگ‌آهن: فشار ناشی از جنگ تجاری
قیمت آرماتور فولادی در چین به حدود ۳۰۵۰ یوان در هر تن رسید که ۷درصد کاهش از ابتدای سال را نشان می‌دهد. این افت به‌دلیل تشدید جنگ تجاری و نگرانی‌ها درباره تقاضا در بخش ساخت‌وساز است.
اگرچه بیشتر تعرفه‌های آمریکا فولاد را شامل نمی‌شود، اما نگرانی درباره اقتصاد ۲ کشور بر تقاضای جهانی تأثیر گذاشته است.
با این‌حال، تأثیر تعرفه‌ها بر فولاد چین کم‌تر از فلزات پایه بوده، زیرا محرک‌های اقتصادی پکن ممکن است از مصرف خانگی و بخش املاک حمایت کنند.
همچنین، چین قصد دارد کاهش ظرفیت تولید فولاد را در واکنش به سیاست‌های حمایتی کشورهایی مانند ویتنام و برزیل اعمال کند.
درهمین‌حال، قیمت سنگ‌آهن از ابتدای سال ۳.۶۶ دلار در هر تن (۳.۵۳درصد) کاهش یافته، این کالا که در ژوئیه ۲۰۲۱ به رکورد ۲۱۹.۷۷ دلار رسیده بود، همچنان تحت فشار است.
3- روندها قیمت جهانی نفت را به کدام‌سو می‌برد؟
محمد مهدی‌آبادی تحلیلگر بازارهای مالی در یادداشتی که در اختیار پایگاه خبری بازار سرمایه ایران(سنا) قرار داده، روند بازارهای جهانی و بازار نفت را بررسی کرده و آورده است: بازار نفت در ۳ هفته نخست فروردین ۱۴۰۴ با نوسانات بی‌سابقه‌ای مواجه بود. قیمت هر بشکه نفت برنت از ۷۱.۶۱ دلار در اول فروردین ماه امسال به ۶۲.۸۲ دلار در ۱۹ فروردین سقوط کرد (کاهش ۱۲.۳ درصدی) و نفت وست تگزاس(WTI) نیز به ۵۹.۵۸ دلار رسید. این ریزش عمدتاً ناشی از تشدید جنگ تجاری آمریکا و چین بود.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه(سنا) مشروح یادداشت محمد مهدی‌آبادی تحلیلگر بازارهای مالی به شرح زیر است:
جی.پی مورگان(JP Morgan) با افزایش احتمال بروز رکود جهانی به ۶۰٪، هشدار داد تقاضای نفت در ۲۰۲۵ ممکن است به ۹۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یابد. هرچند که اظهارات رایت وزیر انرژی کابینه ترامپ درباره احتمال محدودیت صادرات نفت ایران در روز ۲۲ فروردین ، قیمت WTI را ۲.۳۸٪ بالا برد و به ۶۱.۵۰ دلار رساند اما این جهش موقت تنها نشان از آن دارد که بازار با وجود سایه سنگین تنش‌های تجاری میان واشنگتن و پکن تا به چه حد نسبت به تحولات ژئوپلیتیک حساس شده است.
از اوپک‌پلاس تا ریسک‌های صادرات نفت ایران
در روزهای اخیر تصمیم اوپک‌پلاس برای افزایش تولید به میزان ۴۱۱ هزار بشکه در روز (۳ برابر برنامه قبلی) و نیز اعلام میزان ذخایر نفت آمریکا در سطح ۴۴۲.۳ میلیون بشکه (بالاتر از پیش‌بینی‌ها)، فشار نزولی جدی بر قیمت‌ها وارد کرد. این موضوع در کنار رفتار سعودی‌ها، یعنی کاهش قیمت رسمی فروش به آسیا، سیگنال واضحی از نگرانی نسبت به تقاضا به بازارها مخابره کرده است.
همچنین تعرفه ۱۴۵٪ آمریکا بر کالاهای چینی (ترکیب تعرفه ۱۲۵٪ جدید + ۲۰٪ موجود) و پاسخ ۱۲۵٪ پکن، پیش‌بینی‌ها برای رشد اقتصادی دومین غول اقتصادی جهان را به ۴.۵٪ در ۲۰۲۵ کاهش داده که بازتاب این پسرفت اقتصادی در پیش‌بینی افت تقاضای ۱۰ درصدی نفت توسط بانک HSBC کاملا آشکار است. در این میانه هشدار فدرال رزرو در خصوص افزایش نرخ بهره برای مهار تورم، که افزایش هزینه استقراض و تضعیف تقاضای انرژی را به دنبال خواهد داشت هم بر سر بازار نفت سنگینی می‌کند.
تداوم التهاب در روابط ایران و آمریکا نیز همچنان گریبان‌گیر بازار نفت است. تحریم اخیر آمریکا علیه یک پالایشگاه چینی (Teapot refinery) به اتهام خرید نفت ایران، زنجیره تأمین غیررسمی را هدف گرفته است. هرچند بنا به آمار تردد کشتی‌ها به نظر می‌رسد خریداران چینی هنوز هم روزانه چیزی قریب به ۱.۸ میلیون بشکه نفت، از مبدا ایران وارد می‌کنند. آن‌چه امیدها به کاهش تنش بین تهران و واشنگتن را زنده کرده، مذاکرات دو کشور در عمان است، هرچند تاکنون این دور گفت‌وگوها تأثیر فوری و شدیدی بر قیمت‌ها نداشته است. فعالان بازار برآورد می‌کنند لغو تحریم‌های ایران می‌تواند یک میلیون بشکه به میزان عرضه جهانی اضافه کند.
چشم‌انداز ۳۰ روز آینده قیمت نفت: سناریوهای محتمل
با توجه به آن‌چه گفته شد و ترکیب عوامل فوق، پیش‌بینی می‌شود قیمت نفت در یک ماه آینده برای هر بشکه نفت برنت در محدوده ۶۰ تا ۶۷ دلار و برای هربشکه WTI در حدود ۵۵ تا ۶۳ باشد.
با وجود این‌که به نظر می‌رسد پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای ایران می‌تواند به کاهش ۵۰۰ هزار بشکه از عرضه‌ی غیررسمی در بازارها منجر شود، اما عامل مهمتر توافق موقت تجاری میان آمریکا و چین و یا تعدیل تولید توسط اوپک‌پلاس است، که انتظار رشد قیمت به کرانه‌های بالایی را قوت می‌بخشد.
در مقابل چنان‌چه جنگ تجاری میان بزرگترین اقتصادهای جهان شدت گیرد، کاهش رشد اقتصادی چین به حدود ۴٪ و حتی کم‌تر، انتظار افت قیمت WTI به حدود ۵۲ دلار را کاملا معقول می‌سازد. همچنین افزایش تولید اوپک‌پلاس و رشد ذخایر آمریکا به بالای ۴۵۰ میلیون بشکه، می‌تواند به تشدید فشار فروش دامن بزند.
رصد تحرکات ژئوپلیتیک در تنگه مالاکا و خلیج فارس که ممکن است هزینه حمل ونقل را تا ۱۵٪ افزایش دهد، در کنار توجه به گزارش‌های EIA درباره ذخایر آمریکا و سیاست‌های فدرال رزرو که تأثیر مستقیم بر تقاضای انرژی دارد، مهم‌ترین پارامترهایی هستند که فعالان اقتصادی طی روزهای آینده برای تشخیص جهت حرکت قیمت نفت، زیر نظر بگیرند.
4- تمدید مجوز بازارگردانی شرکت های ملی سرب و روی ایران ، توسعه معادن روی ایران ، کالسیمین و فرآوری مواد معدنی ایران از شرکت بورس و اوراق بهادار تهران اخذ گردید.
5- تمدید مجوز بازارگردانی شرکت های صنعتی روی زنگان و صنعتی و معدنی شمال شرق شاهرود از شرکت فرابورس ایران اخذ گردید.
